بررسی اثرات اسانس ها و عصاره های ۵۰ گیاه دارویی ایران روی سویه ای استاندارد کاندیدا آلبیکنس در شرایط آزمایشگاهی

مقدمه: در دهه های اخیر عفونت‏های ناشی از اثر قارچ فرصت طلب کاندیدا که توسط گونه‏های مختلف آن نظیر کاندیداآلبیکنس ایجاد می‏شود سبب افزایش‏ چشمگیری در میزان بروز بیماری بوده است. هدف: وجود محدودیت‏هایی در درمان بیماری‏های قارچی از قبیل کمبود و گرانی داروهای ضد قارچی، عوارض جانبی آنها و نیز مقاومت داروها و یا کاهش حساسیت قارچ‏ها به این نوع داروها موجب شده تا توجه پژوهشگران به جستجوی داروهای ضد قارچی جدید خصوصاً داروها ی گیاهی معطوف شود. روش بررسی: 17 اسانس و 172 عصاره از 50 گیاه دارویی مورد استفاده در طب سنتی ایران جهت بررسی اثرات ضد کاندیدایی مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس آزمایش روی سویه ی استاندارد 5027ptcc (10231atcc) مخمر کاندیدا آلبیکنس با استفاده از روش دیسک گذاری و انتشار در آگار نشان داد که اسانس و عصاره 16 گیاه دارای اثرات ضد کاندیدایی هستند. افزون بر این داروهای نیستاتین، آمفوتریسین b وکتوکونازول نیز به عنوان سه داروی موثر بر سویه استاندارد کاندیدا آلبیکنس به عنوان مقایسه و کنترل مثبت مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج : 16 گیاه (32 درصد) از 50 گیاه مورد مطالعه دارای فعالیت ضد کاندیدایی بودند. نتایج نشان داد که اسانس گیاهان آویشن کوهی، آویشن شیرازی، اسطوخودوس، درمنه، زیره سبز، مرزه و نعناع دارای اثرات ضد کاندیدایی بسیار قوی و اسانس گیاهان اکلیل کوهی، سیاه دانه و مورد دارای اثرات قوی بودند. در حالی که اسانس گیاهان اکالیپتوس، انیسون، رازیانه ، گلپر اثرات ضدکاندیدایی متوسطی از خود نشان دادند. نتیجه‏گیری : با توجه به مشکلات روزافزون بیماری های قارچی یافته‏های تحقیق حاضر نشان می‏دهد که با تحقیقات بیشتر بر روی گیاهان مورد آزمایش که اثرات ضد کاندیدایی خوبی از خود نشان داده اند می توان امیدوار بود که در آینده بتوان به دارو های گیاهی و احتمالاً به ترکیباتی جدیدی جهت درمان عفونت‏های کاندیدایی دست یافت.